სირია

სირია (არაბ.: سورية‎; სირიული: ܣܘܪܝܐ), ოფიციალურად სირიის არაბული რესპუბლიკა (არაბ.: الجمهورية العربية السورية‎) — ქვეყანა დასავლეთ აზიაში. დასავლეთიდანესაზღვრება ლიბანი და ხმელთაშუა ზღვა, ჩრდილოეთიდან თურქეთი, აღმოსავლეთიდან ერაყი, სამხრეთიდან იორდანია და სამხრეთ-დასავლეთიდან ისრაელი.

სექციების სია

  [ჩვენება] 

სახელწოდება[რედაქტირება]

• ოფიციალური: სირიის არაბთა რესპუბლიკა.
• ეროვნული: سورية; Al Jumhuriyah al Arabiyah as Suriyah.

გეოგრაფია[რედაქტირება]

სირია მდებარეობს სამხრეთ-დასავლეთ აზიაში, ხმელთაშუა ზღვის სანაპიროზე. ეს არის ნაყოფიერი ველების, მთებისა და უდაბნოების ქვეყანა. სირიის მოსაზღვრე ქვეყნებია: თურქეთი, ერაყი, იორდანია, ისრაელი, ლიბანი. ფართობი შეადგენს 185.180 კვ.კმ-ს.

სახელმწიფო[რედაქტირება]

• სახელმწიფო სისტემა - ერთპარტიული სოციალისტური რესპუბლიკა.
• სახელმწიფოს მეთაური - პრეზიდენტი Bashar al-ASAD (2000).
• საკანონმდებლო ორგანო - ერთპალატიანი პარლამენტი (250 წევრი).
• ადმინისტრაციული დაყოფა - 14 რეგიონი (mufazah).

დემოგრაფია[რედაქტირება]

• მოსახლეობა - 22,530,746 (2012)^[1], აქ ცხოვრობს სხვადასხვა ეთნიკური და რელიგიური ჯგუფის წარმომადგენელი, მათ შორის - სუნიტი არაბები (ისინი უმრავლესობას შეადგენენ - 90%), ქურთები (5%), სომხები, ასურელები, ალავიტები (შიიტი მუსულმანები).
• სახელმწიფო ენა - არაბული. გავრცელებულია აგრეთვე - ქურთული, სომხური, არამეული, ფრანგული, ინგლისური.
• რელიგია - მუსულმანი 85%, ქრისტიანი 15%.
• დედაქალაქი - დამასკო (1.862 ათასი).
• ქალაქები - ალეპო (1.934), ჰიმსი (752), ლატაკია (417), ჰამა (380).

ეკონომიკა[რედაქტირება]

• რესურსები - ნავთი, ფოსფატები, ქრომი და მანგანუმი, ასფალტი, რკინის მადანი, ქვამარილი, მარმარილო, თაბაშირი, ჰიდროენერგია.
• ექსპორტი - ნავთობპროდუქტები, ბამბა, ფოსფატები, ხილ-ბოსტნეული.
• ეროვნული შემოსავალი ერთ სულზე - 1.130 $.
• ვალუტა - სირიული ფუნტი (SYP);

მემკვიდრეობა[რედაქტირება]

• კრაკ-დე-შევალიე (ჯვაროსანთა ერთ-ერთი საუკეთესო ციხე),
• პალმირა (რომაული პერიოდის ბრწყინვალე ნაქალაქარი),
• ალეპო (ციხე-სიმაგრე, მეჩეთები, მუზეუმები, სუკები).

ისტორია[რედაქტირება]

1946 წელს მოიპოვა სრული დამოუკიდებლობა საფრანგეთისაგან. 1958-61 წლებში ეგვიპტესთან ერთად შედიოდა არაბთა გაერთიანებულ რესპუბლიკაში. ექვსდღიანი ომის შედეგად (1967) დაკარგა გოლანის მაღლობები, რომელსაც ახლაც ისრაელი აკონტროლებს. 1981-82 წლებში ჰქონდა სამხედრო კონფლიქტი ლიბანთან. 1991 წელსსპარსეთის ყურის ომში მონაწილეობდა ერაყის წინააღმდეგ. ჰაფეზ ასადის გარდაცვალების შემდეგ ადამიანის უფლებების დაცვის მხრივ სირიაში მდგომარეობა ოდნავ გაუმჯობესდა.

სახელგნთქმული ქალაქ პალმირას ნანგრევები, რომელიც სირიის უდაბნოში I და II საუკუნეებში აღორძინდა.